eDNA als methode voor het detecteren van vleermuisverblijven

eDNA-vleermuisonderzoek de gamechanger voor verduurzaming. Een onderzoeksconsortium bestaande uit Arcadis, SGS en Unitura heeft onderzoek verricht waarbij eDNA wordt toegepast om vleermuizen te detecteren in woningen. Het gaat om een aanvullende detectiemethode waarmee vleermuizen efficiënter en zonder verstoring kunnen worden opgespoord voorafgaand aan de na-isolatie.

Met eDNA-bemonstering kan zowel een vleermuisverblijf als de vleermuissoort worden vastgesteld. Indien sporen van vleermuizen ontbreken, kan de betreffende woning, zodra de methode definitief wordt gevalideerd, zonder nader onderzoek en vergunningen worden geïsoleerd. Dit is een gamechanger voor de isolatiesector. Als vleermuizen wel aanwezig zijn, is ecologisch veldonderzoek nodig om de actuele aanwezigheid en het type verblijf vast te stellen. Hierbij wordt het reguliere vergunningstraject gevolgd en wordt er gewerkt volgens de methode Natuurvriendelijk Isoleren.

Wat is eDNA?
eDNA staat voor "environmental DNA" en verwijst naar DNA dat wordt verkregen uit omgevingsmonsters zoals water, bodem of lucht, in plaats van direct van een organisme zelf. Dit DNA kan afkomstig zijn van een verscheidenheid aan biologische materialen, zoals huidcellen, haren, uitwerpselen of andere cellulaire resten die vleermuizen in hun omgeving achterlaten. Het voordeel van eDNA is dat het op moleculair niveau kan worden gemeten, wat zorgt voor een zeer hoge gevoeligheid bij het detecteren van soorten. 

Verkorten van het proces
Momenteel wordt de aanwezigheid van vleermuisverblijven in gebouwen meestal vastgesteld met behulp van protocolonderzoek. Deze methode vereist langdurige observaties en veldwerk, waardoor het tijdrovend en kostbaar is. Onderzoek naar eDNA biedt een snellere en efficiëntere manier om vleermuizen op te sporen. Door het analyseren van sporen kunnen isolatiewerkzaamheden sneller worden voorbereid en uitgevoerd, terwijl er ook rekening gehouden kan worden met vleermuizen. 

Vier keer zoveel verblijfplaatsen gevonden
Bij het validatieonderzoek zijn 93 woningen vergeleken; in 43 woningen zijn eDNA-sporen waargenomen. Dat is ruim vier keer zoveel als bij traditioneel protocolonderzoek, waarbij slechts 9 verblijfplaatsen werden aangetoond. Van bijna alle nieuw ontdekte locaties werd met aanvullend sporenonderzoek bevestigd dat vleermuizen deze recent gebruikten. Het eDNA-onderzoek wordt gezien als een objectieve en efficiënte manier om vleermuisverblijfplaatsen te identificeren en uit te sluiten. 

Wil je meer weten over het onderzoek naar e-DNA? Lees dan het gehele onderzoekrapport via deze link.

Bron & Contactpersonen
Unitura | www.unitura.nl
Sicco Jansen (Directeur productontwikkeling en innovatie)

www.sgssearch.nl
Hans de Jong